5 วิธีการเก็บรักษาหนังสือ
5 วิธีเด็ดที่จะช่วยให้คุณเก็บรักษาหนังสือสุดรักให้ดูใหม่อยู่เสมอ เหมือนเพิ่งออกจากร้านหนังสือมาหมาด ๆ มาดูกันว่ามีวิธีการดูแลรักษาหนังสืออย่างไรบ้าง
1. วางซองดูดควบคุมความชื้นไว้ในตู้เก็บหนังสือ
ความชื้น คือศัตรูตัวร้ายของหนังสือ ที่ทำให้กระดาษเปื่อยยุ่ย และเกิดเชื้อรา วิธีเก็บรักษาหนังสือที่ดีที่สุด จึงเป็นการใช้ซองดูดความชื้น วางกระจายในตู้หนังสือของคุณ โดยเฉพาะในช่วงหน้าฝนหรือในพื้นที่ที่มีความชื้นสูง ซองดูดความชื้นเหล่านี้จะช่วยดูดซับความชื้นส่วนเกิน รักษาสภาพแวดล้อมให้แห้งพอเหมาะ ทำให้หนังสือของคุณปลอดภัยจากความชื้นที่ไม่พึงประสงค์
2. ป้องกันแสงแดด วางตู้ให้พ้นแสงแดด
อีกหนึ่งวิธีรักษาเก็บหนังสือให้เหมือนใหม่ คือการปกป้องให้พ้นจาก “แสงแดด” อีกหนึ่งตัวการที่ทำให้หนังสือเสื่อมสภาพเร็ว โดยเฉพาะสีของปกและกระดาษที่จะซีดจางลงเมื่อโดนแสงแดดเป็นเวลานาน วิธีแก้ไขคือ เลือกวางตู้หนังสือในตำแหน่งที่ไม่โดนแสงแดดโดยตรง หากจำเป็นต้องวางใกล้หน้าต่าง ให้ใช้ผ้าม่านหรือฟิล์มกรองแสงช่วย และที่สำคัญ การเลือกใช้ตู้เหล็กเก็บหนังสือจะช่วยปกป้องหนังสือจากแสงแดดได้อย่างมั่นใจ เพราะตู้เหล็กสามารถป้องกันแสงได้ดีกว่าตู้ไม้หรือชั้นวางที่เปิดโล่ง
3. จัดวางหนังสือให้พอดี ไม่อัดแน่นเกินไป
อีกหนึ่งวิธีการดูแลรักษาหนังสือที่ถูกต้อง นั่นคือการจัดเรียงหนังสือในตู้ให้เป็นไปอย่างเหมาะสม เพราะนี่เป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยรักษาสภาพหนังสือให้ดูเหมือนใหม่ โดยมีกฏเหล็กคือห้ามวางจนอัดแน่นเกินไป เพราะจะทำให้หนังสือเสียรูปทรงและยากต่อการหยิบใช้ ควรวางหนังสือให้มีช่องว่างเล็กน้อยระหว่างเล่ม เพื่อให้อากาศถ่ายเทได้ดี และป้องกันความชื้นสะสม นอกจากนี้ การวางหนังสือตั้งตรงจะช่วยรักษารูปทรงได้ดีกว่าการวางนอน โดยเฉพาะสำหรับหนังสือปกแข็งที่มีน้ำหนักมาก
4. ใส่ซองป้องกันปกหนังสือ
สำหรับหนังสือที่มีคุณค่าพิเศษ หรือหายาก การใช้ซองพลาสติกใสคลุมปกหนังสือจะช่วยป้องกันรอยขีดข่วน ฝุ่น และความชื้นได้เป็นอย่างดี เลือกซองที่ทำจากวัสดุคุณภาพดี ไม่มีสารเคมีที่อาจทำปฏิกิริยากับกระดาษ และควรเลือกขนาดที่พอดีกับหนังสือ ไม่รัดแน่นหรือหลวมเกินไป วิธีนี้จะช่วยให้หนังสือของคุณดูใหม่อยู่เสมอ แม้เวลาจะผ่านไปนานแค่ไหนก็ตาม
5. หมั่นนำออกมาทำความสะอาดอยู่เสมอ
แต่ถึงแม้จะใส่ซองป้องกันหน้าปก วางที่ดูดความชื้น หลีกให้พ้นจากแสงแดด หรือจัดวางในตู้เหล็กเก็บหนังสือแล้วก็ตาม ท้ายที่สุดแล้วอีกหนึ่งวิธีการดูแลรักษาหนังสือที่ไม่ควรละเลย นั่นคือการทำความสะอาดเป็นประจำ เพื่อช่วยยืดอายุหนังสือเล่มโปรดให้อยู่ได้อย่างยาวนาน โดยควรนำหนังสือออกมาจากชั้นอย่างน้อยปีละ 1-2 ครั้ง เพื่อปัดฝุ่น เช็ดทำความสะอาดด้วยผ้านุ่ม ๆ และตรวจสอบสภาพ หากพบร่องรอยของแมลงหรือความชื้น จะได้แก้ไขอย่างทันท่วงที การทำความสะอาดยังช่วยให้อากาศถ่ายเทในตู้หนังสือดีขึ้น ลดโอกาสการเกิดเชื้อราและแมลงรบกวน
ด้วยวิธีการเหล่านี้ คุณจะสามารถเก็บรักษาหนังสือสุดรักให้อยู่ในสภาพดีได้ยาวนาน เสมือนเพิ่งซื้อมาใหม่ ๆ ไม่ว่าจะผ่านไปกี่ปีก็ตาม เพียงใส่ใจดูแลเล็กน้อย หนังสือของคุณก็จะเป็นสมบัติล้ำค่าที่สามารถส่งต่อไปยังรุ่นลูกรุ่นหลานได้อย่างภาคภูมิใจ